Susila Budhi Dharma

Vũ Huy Minh Châu dịch 1972

3- Kinanti

1. Vậy thì đã rõ là hậu quả của ảnh hưởng sức mạnh vật chất vào nội cảm con người, làm họ cảm thấy sắp bị vật chất hoá hoàn toàn.
2. Vả lại khi sức mạnh vật chất ảnh hưởng mãnh liệt vào một người có tâm hồn mềm yếu, thì người này không còn nghĩ được rằng ngoài vùng tiếp cận ngay chung quanh họ, còn có không gian rộng lớn và có thể có những công việc làm khác không kém phần thuận lợi.
3. Vậy nên sự kiên nhẫn và sự chịu đựng thường khi chỉ là kết quả gây ra do sức mạnh vật chất của những dụng cụ mà người ta dùng.
4. Tình trạng trên đây là sự đảo ngược hoàn toàn của một tình trạng đáng lẽ phải có, nghiã là con người không làm chủ được dụng cụ của mình mà trái lại đã làm nô lệ cho nó, và nó đã chiếm được quyền sinh sát đối với con người.
5. Tình trạng trên đây cũng còn do ảnh hưởng của một loại sức mạnh vật chất nào đó. Bởi vậy ta chớ nên vội trách người nông dân, vì lẽ họ chỉ thích làm ruộng và mỗi khi ở ngoài đồng về là chỉ lo đi ngủ ngay.
6. Họ bị sức mạnh ở chung quanh chi phối một cách hoàn toàn, đến nỗi hầu như họ không còn nhớ được rằng, quả đất rộng mênh mông và chứa đựng tất cả những gì có thể giúp họ đạt tới một đời sống trọn vẹn của con người.
7. Khi nội cảm của họ đã bị chìm đắm vào trong vật chất như thế, thì họ quên hẳn rằng, con người mang ở trong mình một ánh sáng, mà nếu người ta ý thức được nó, thì nó sẽ chỉ cho người ta con đường chính đạo ở đời.
8. Như vậy nếu người ta nhớ, mà người ta cần phải nhớ, rằng bản chất của mình vốn là cao quí, thì người ta cũng phải có đủ trí khôn, để hiểu những tạo vật khác và có hành vi xứng đáng hơn những tạo vật này.
9. Một điều rất hay là, con người mở rộng tầm mắt của mình, để có thể lựa chọn và mở được con đường dẫn tới hạnh phúc thật sự.
10. Con đường này giúp họ thực hiện được điều mong ước tích cực nhất trong đời họ, là tạo được sự thịnh vượng cho gia đình và làm gương sống cho con cháu.
11. Con đừng để cho sức mạnh vật chất ảnh hưởng vào mình đến nỗi, rằng có miếng cơm ăn là mãn nguyện. Con chớ hề nói đến kiên nhẫn và chịu đựng nữa, lấy cớ rằng, những trạng huống cực khổ là điều không thể tránh được và do số mệnh trời định.
12. Một thuyết định mệnh như thế hoàn toàn không chứng minh được và chỉ do những người nhiều lời ba hoa nói ra, mà không có một ý niệm gì về thực nghĩa của thuyết tiền định.
13. Vả lại, những chuyện như trên thật là ác hại cho con và còn có thể gây hại cho những con cháu vô tội của con nữa.
14. Không hiểu biết sự thật về tâm linh và con người thật của mình là một điều nguy hiểm lớn lao nhất cho con người, vì do đó mà con người phải chịu đủ mọi thứ ảnh hưởng vật chất.
15. Mặc dù tình trạng như thế thật là đáng thương, nhưng không thể quy trách vào con người được, vì không bao giờ họ cố tình đặt nội cảm của họ dưới ảnh hưởng của sức mạnh vật chất; thực ra thì ảnh hưởng của sức mạnh ấy quá mạnh, đến nỗi nhìn bề ngoài, thì thấy người ấy có vẻ ưa thích sự khổ cực và nghèo khó hơn là sự cố gắng phải làm để tạo những điều kiện sinh sống hạnh phúc hơn.
16. Đó là tình trạng suy sụp của những người mà nội cảm đã bị sức mạnh vật chất làm chủ, vậy nên điều hay cho con người là, con phải cố gắng tìm những đường hướng sáng sủa để xem phải tập luyện cách nào, cho tới chỗ thấy được rõ ràng các sức mạnh vật chất ảnh hưởng vào nội cảm của con người như thế nào.
17. Con càng tiến triển thì tánh chất những công việc và những hoạt động thích hợp với con, sẽ tỏ lộ cho con thấy.
18. Đã đành rằng những điều đó không thể thực hiện được đầu hôm sớm mai, nhưng trong các buổi Latihan, con sẽ được chỉ dẫn dần dần cho tới lúc con có thể tự quyết định lựa chọn lấy công việc nào con phải làm.
19. Công việc làm thực hiện với những điều kiện như trên, không có gì nghịch lại với sự cần thiết căn bản của con người là hợp nhất với Thượng Đế. Lý tưởng là phải làm việc, không những chỉ để cho ta có của cải thế gian, mà còn phải làm thế nào, để sự hợp nhất với Thượng Đế khỏi vì đó mà bị quên lãng.
20. Thật ra làm việc theo cách trên đây, con sẽ được bình an và hạnh phúc trong đời, không những ở thế gian này mà còn cả ở thế giới bên kia nữa.
21. Bây giờ ta hãy xét sang một loại đồ vật khác, là những hàng hóa mua bán ở chợ, ở các tiệm và những nơi khác.
22. Những hàng hóa này có một ảnh hưởng mãnh liệt vào những người thương gia mà tâm hồn mềm yếu.
23. Ngoài ra ảnh hưởng này còn lan rộng rất xa, vì các hàng hoá ấy được di chuyển đi chỗ này chỗ khác trong những vụ mua bán hoặc lỗ hoặc lời. Người thương gia bị sức mạnh ảnh hưởng qua những hàng hoá mà họ mua bán, và nó làm chủ nội cảm của họ, đến nỗi họ cứ đi sâu mãi vào thế giới vật chất.
24. Nhìn vào bề ngoài thì tình tình trạng trên đây không đáng chê trách, vì mục đích của thương gia là kiếm lời để chu cấp cho đời sống của gia đình họ.
25. Những người thương gia thông thạo đặc biệt để toàn lực vào việc kiếm tiền cho mau giàu. Họ không lùi bước trước sự khó nhọc nào để đạt tới mục đích ấy.
26. Điều quan trọng của thương gia là luôn luôn nghĩ cách tăng thêm mức lời, vậy nên nhiều nhà buôn có một nội cảm tràn đầy hình ảnh hàng hoá.
27. Người thương gia tự họ coi thế là là một việc rất thường tình và còn cho là cần thiết nữa, vì theo cách đó họ có thể ước lượng được trong hết mọi trường hợp các sự may mắn thực hiện một việc mãi dịch có lời.
28. Với một tình trạng tinh thần như thế, các thương gia coi thường tất cả những gì không liên quan tới nghề buôn của họ, không tưởng gì cả đến sự nghỉ ngơi.
29.  Một nếp sống như thế đã trở thành cần thiết cho các nhà buôn, vì nếu không làm như vậy thì họ đã không làm nghề buôn bán hoặc trở thành thương gia chính cống.
30. Vậy cho nên cách hành động của họ như thế không có gì đáng chê trách. Người ta cũng không có thể chê bai về cách dùng trí nghĩ vào một mục đích như vậy, vì con người cần phải dùng trí nghĩ ngay cả trong những việc hết sức thông thường.
31. Điều trên đây cũng còn một lẽ để bào chữa nữa là cái trí quả thật là một khí cụ giúp cho con người xem xét và giải quyết tất cả mọi vấn đề. Tuy vậy người ta cũng phải dùng nó trong mục đích trở thành có khả năng nhận thức được con người thực của mình, và hiểu rằng chủ nhân ông thực sự đời sống của mình không phải là cái lý trí mà là linh hồn thực sự của con người.
32. Không dễ gì mà những thương gia theo được lời khuyên trên đây, bởi lẽ sức mạnh hiện tại của hàng hóa, mà lúc nào họ cũng nghĩ tới, ảnh hưởng vào họ, làm cho bản chất họ sai lạc đi và rốt cuộc trở thành giống với những đồ vật họ buôn bán, mà họ vô tình không biết.
33. Người thương gia mà tâm đã bị hoàn toàn gắn liền với sức mạnh vật chất của hàng hóa đã thu hút hết trí nghĩ của họ, thì họ không còn thấy được một chút an ổn nào và họ sẽ rất khó mà thể hiện được con người thực của họ, khi sau này họ hiểu ra được sự thể hiện ấy là cần thiết.
34. Bị lôi cuốn dần vào con đường vật chất ấy, không có ý thức gì về con người thực của họ, bị dằn co về phía này phía kia y hệt như tiền nong bị trao đổi, nên cuộc đời của họ giống như một cái nút chai, trôi nổi bập bềnh trên làn sóng.
35. Những người thật sự muốn đạt được tới con người thật của mình, không được luôn chìu theo những xúi giục của tâm mình, mà ngược lại phải cố gắng vượt lên trên, bằng cách trấn tỉnh lại. Khi đó một kết quả hoàn toàn không ngờ sẽ tới: họ sẽ thấy rằng, nhờ sự an tịnh đó, họ sẽ được hướng dẫn trong đời họ, để có hạnh phúc.
36. Khi một người đã ý thức được đời sống tâm linh, thì dù họ có làm theo thói thường của nhà buôn đi nữa, nhưng nội cảm của họ không còn dễ bị ảnh hưởng bởi những sức mạnh của hàng hóa mà họ buôn bán. Trước hết lương tri của họ sẽ luôn kiểm soát trí nghĩ của họ về các hàng hoá.
37. Đó là trạng thái lý tưởng, trạng thái mà người ta phải có khả năng đạt tới. Với một cách hành động như thế, người ta có thể tới được sự thịnh vượng và một đời sống có tổ chức, và ngay trong khi làm tròn công việc của mình, người ta cũng sẽ không lãng quên tôn thờ đức Thượng Đế Toàn Năng.
38. Đó là điều chắc chắn đối với người đã ý thức được con người thực của mình. Dù rằng họ làm tất cả mọi công việc ở ngoài bằng trí nghĩ của họ mà họ triệt để sử dụng đi nữa, thì họ cũng vẫn sẽ biết cách tìm thấy chỗ giới hạn giữa trí nghĩ và lương tri, điều này những người chỉ chú trọng tìm lợi ở đồ vật chất thì không thể làm được.
39. Chỉ nhắm vào lợi vật chất nên những người vừa nói trên đây không ngừng tăng thêm hoạt động để số lời của họ được nhiều hơn nữa.
40. Lòng ham muốn của cải luôn luôn thâu nhập sâu thêm mãi vào họ, theo đà tiến triển các doanh nghiệp của họ, cho đến nỗi chung quy lòng ham muốn ấy vượt  trên cả lòng yêu quí gia đình.
41. Sự tha thiết với của cải vật chất ấy có khi còn vượt trên cả tình cha con, thành ra chỉ vì một quyền lợi nhỏ mọn nào đó, mà có thể sinh ra thù oán giữa cha con.
42. Trong số những người không ý thức được con người thực của mình, thì chính người nào công việc được thịnh vượng và sinh lời nhiều, lại là người rơi vào hố sâu vực thẳm của thế gìới vật chất.
43. Nói chung thì nhà buôn coi trọng đồ vật chất thái quá, không bao giờ được mãn nguyện, mà dù họ giàu có thế lực đến đâu đi nữa, thì lòng ham muốn của họ cũng vô bờ bến.
44. Trên đây là hậu quả của sức mạnh vật chất. Con cũng nên biết rằng, ảnh hưởng của những sức mạnh ấy có thể mãnh liệt đến nỗi người ta bị mù quáng và mất hết mọi tin tuởng rằng, còn có một đời sống ở bên kia cửa tử.
45. Tới đây chắc đã rõ là ảnh hưởng của sức mạnh vật chất vào con người rất có hại, đối với những người thiếu ý thức về tâm linh. Ở đây người ta lại nhận thấy điều đã nói trước kia là: sự thay đổi tâm tính làm con người giống với các sức mạnh vật chất, là những thứ không thể có được một đời sống như con người.
46. Vậy nên ta đừng lấy làm lạ, khi có những thương gia quên hẳn các nhu cầu về tâm linh của họ, suốt ngày họ chỉ nghĩ tới tài sản của họ và nghĩ cách làm sao cho công việc buôn bán của họ sinh lời tối đa, không hề tiếc gì về những cố gắng cần thiết cho việc đó.
47. Còn bất hạnh hơn nữa là, số phận của những người nào đi quá trớn, đến nỗi tôn thờ tài sản của mình và để nó làm chủ toàn cả đời mình.
48. Vì lẽ trên đây nên chắc chắn con người, mặc dù là cao quí nhất trong các tạo vật của Thượng Đế, cũng sẽ bị rơi xuống hàng thấp nhất, thấp hơn cả hàng vật chất, trong trật tự của vũ trụ trường tồn bất diệt. Do đó mới sinh ra sự bất hòa trong việc giao thiệp giữa người nghèo và người giàu, và ngay cả sự khinh khi của người giàu đối với người nghèo, mà họ coi như một vật vô giá trị.
49. Có những người giàu ưa giỡn chơi với sinh mạng của người nghèo, tưởng như những người này là những vật không hồn. Họ phỉnh phờ người nghèo để những người này giúp họ làm giàu thêm, đến nỗi người này không nhận thấy rằng, thực ra họ chỉ bị lợi dụng, như một khí cụ, để thu hoạch một số lợi luôn luôn gia tăng.
50. Ngu dại là dễ bị ảnh hưởng, người nghèo kia trong khi làm công việc được người giàu giao phó, thì họ hết sức bênh vực quyền lợi của người giàu nọ, không khác gì như họ lo làm công việc cho chính họ. Mà trong khi có cuộc tranh đấu như vậy, họ đã có dự phần vào cuộc thắng lợi, thì họ thấy họ cũng hãnh diện y như họ vừa mới được thành công rực rỡ cho chính họ.
51. Vậy mà thực ra như đã nói ở trên, họ hành động chỉ là do ảnh hưởng của sức mạnh vật chất chi phối nội cảm họ vì linh hồn họ mềm yếu. Vì vậy nên số phận của họ không được sung sướng ở đời này cũng như ở thế giới bên kia.
52. Một cách sinh sống như thế thật rất tai hại cho đời sống của con người. Vậy nên con người không được ham phụng sự sức mạnh vật chất. Hơn nữa điều cần cho họ với tư cách là con người, họ phải làm chủ các sức mạnh vật chất, đừng để nó chi phối mình, đến nỗi trở thành nô lệ cho nó, giống như chuyện xảy ra, khi họ không cố gắng đạt tới sự hiểu biết về tâm linh.
53. Cũng vì vậy, nên nếu con làm nghề buôn bán, điều tốt nhất cho con là phải để lương tri kiểm soát hành động của con. Con hãy xem xét một cách thành thực tất cả những hành động của con, để nhận biết được trạng thái xác thực của con (état réel).
54. Tuy nhiên con đừng lầm lộn. Bởi lẽ đây không phải là một trạng thái thông thường, tỷ như khi người ta nhìn, thì chỉ nhìn tự nhiên bằng hai con mắt như mọi người vẫn nhìn; nhưng trái lại đây là cái gì mới mẻ vừa xuất hiện và trong sự diễn tiến của nó, nó luôn luôn tự tách rời ra khỏi trí nghĩ, đến nỗi trạng thái ấy đòi hỏi con phải có một lương tri lanh lợi có thể nhận biết được chính cái biết của con.
55. Điểm trên đây khó thật đối với người không tập Latihan, nhưng con là người đã tập rồi, con phải có khả năng ý thức được trạng thái nói trên. Muốn tới được trạng thái đó, thì làm theo cách thức sau đây là tốt nhất.
56. Khi con nhìn một sự vật gì, thì con phải có ý thức và để ý xem cách nhìn của con khác với cách nhìn thông thường ở điểm nào. Khi con nghe một cái gì, con phải có ý thức và nghe xem cách nghe của con khác với cách nghe thông thường ở điểm nào. Khi con ngửi một mùi gì, con phải ý thức và cảm thấy xem cách ngửi của con khác với cách ngửi thông thường ở điểm nào. Và khi con nói, con phải ý thức xem cách nói của con khác với cách thông thường ở điểm nào.
57. Cứ như vậy, con còn phải ý thức về toàn bộ thân thể của con bất cứ lúc nào, mỗi khi con gặp một chuyện gì, con hãy để ý nhận xét các cảm giác của con và xem xét các cảm giác ấy khác nhau ở điểm nào. Đó là bước đầu tiên, để khởi sự phân biệt được những gì khác nhau giữa các sức mạnh thúc đẩy con hành động. Sau này con sẽ tiến tới trình độ, cảm thấy được các sức mạnh ấy do những nguồn gốc khác nhau nào mà phát ra; các luồng sức mạnh này luôn luôn hỗn hợp với nhau, để khích động tất cả mọi hành động của con.
58. Đó là một cách tiếp nhận mà ta có thể sử dụng ngay cả khi ta sống giữa sự náo động thế gian. Thật ra không có gì lạ, khi có những người, chọn một con đường khác là, con đường đưa người ta vào nơi thanh vắng. Tuy nhiên, đó không phải là một giải pháp thật đúng, vì bất cứ ta đi về nơi đâu, ta vẫn mang theo tư tưởng của ta, mà chính những tư tưởng này, lại luôn luôn là trở ngại chính cho sự tiến triển của ta.
59. Đối với con, trong giả thuyết đã đặt ra, thì không có gì là khó khăn, để tiếp nhận tất cả những gì vừa mới kể trên. Tuy nhiên, hễ lương tri của con mà con cần dùng ở đây, càng mềm yếu, thì con càng khó thực hiện cách luyện tập này cho được đúng phép.
60. Tuy vậy con đừng vì thế mà bối rối. Tốt hơn là dù sao đi nữa cũng cứ phải luyện tập, mặc dù là chỉ thành công chút một, chút một mà thôi. Rồi rốt cuộc, cũng phải tới lúc mà tất cả những gì cần thiết sẽ đột nhiên phát hiện, miễn là trong sự chứng nghiệm nội ngã ấy, con đừng để con phải nặng nề vì gánh nặng tư tưởng, nó thực sự là vật chướng ngại chính yếu trên đường đưa con tới chỗ bất diệt của bản ngã.