Thánh vịnh

Minh Thần

Trong Cựu Ước, tôi thích nhất là Thánh Vịnh, thường đọc đi đọc lại, coi đó là kinh nhật tụng của mình.

Thánh Vịnh là một tập hợp gồm 150 bài thánh ca, đúng ra là những bài thơ. Tiếng Hebrew của Thánh Vịnh là Tehillim, nghĩa là bài hát tôn vinh hay đội ơn. Nhưng không hẳn là như vậy, vì cùng với những bài ca tụng sự vinh quang của Thượng Đế là những bài bày tỏ tuyệt vọng, đau buồn hay chán nản.

Trước đây người ta cho tác giả của Thánh Vịnh là vua David, nhưng theo nghiên cứu của các học giả hiện nay thì có 44 bài của vua David, 12 bài của vua Salomon, một bài của Mô-Sê, và phần còn lại là của những tác giả dấu tên.

Theo một ý kiến hiện nay được nhiều người chấp nhận thì Thánh Vịnh được sáng tác trong khoảng thời gian từ lúc Xuất Hành¹ tới lúc trở về Jerusalem trong năm 538 trước công nguyên.

Người ta thường cho Thánh Kinh là Thượng Đế nói chuyện với con người, và Thánh Vịnh là con người nói chuyện với Thượng Đế. Thánh Vịnh được cả người Do Thái lẫn Thiên Chúa giáo trân quý. Người Do Thái giáo thuộc nằm lòng Thánh Vịnh, coi đó là cột trụ của cầu kinh. Thánh Augustin, nhà thần học của thế kỉ 5, gọi nó là „ngôn ngữ của sùng bái“, với Martin Luther² thì đó là một Tiểu Thánh Kinh. Để vinh danh Thánh Vịnh, giáo hội Công giáo đặt ra kinh rô-dê (rosary) theo đó người ta lần một tràng hạt gồm 150 hạt.

Nói chung thì có hai loại Thánh Vịnh: loại tôn vinh là loại than van.

Bố cục loại tôn vinh thường gồm 4 phần là (1) bày tỏ sự tạ ơn những hành động và thuộc tính của Thượng Đế; (2) mô tả những đau buồn của mình; (3) chứng nhận Thượng Đế đã giúp đỡ mình như thế nào; (4) tuyên bố lòng biết ơn của mình và hứa hẹn sẽ tôn vinh Thượng Đế.

Bố cục loại than van thì phức tạp hơn và thường gồm 7 phần là (1) kêu gọi sự trợ giúp của Thượng Đế; (2) trình bày vấn đề; (3) cầu xin hay thỉnh cầu Thượng Đế giúp mình; (4) thú nhận mình vô tội; (5) công khai tuyên bố lòng tin cậy Thượng Đế; (6) ước hẹn sẽ tạ ơn Thượng Đế; (7) đích thực tôn vinh Thượng Đế.

Dưới đây tôi trích dẫn từ bản dịch của Thánh Kinh Công giáo một số Thánh Vịnh mà nhiều người tụng niệm, nhớ nằm lòng và cho là hay nhất.

Hai con đường
Phúc thay người chẳng nghe theo lời bọn ác nhân,
chẳng bước vào đường quân tội lỗi,
không nhập bọn với phường ngạo mạn kiêu căng,
nhưng vui thú với lề luật CHÚA,
nhẩm đi nhẩm lại suốt đêm ngày.
Người ấy tựa cây trồng bên dòng nước,
cứ đúng mùa là hoa quả trổ sinh,
cành lá chẳng khi nào tàn tạ.
Người như thế làm chi cũng sẽ thành.
 Ác nhân đâu được vậy:
chúng khác nào vỏ trấu gió thổi bay.
Thánh Vịnh 1

Lời kêu than của người lành tin cậy vào ĐỨC CHÚA
Lạy CHÚA, Ngài quên con mãi tới bao giờ?
Tới bao giờ còn ngoảnh mặt làm ngơ?
Tới bao giờ hồn con vẫn còn lo lắng
và lòng con ủ rũ đêm ngày?
Tới bao giờ kẻ thù con thắng mãi?
Lạy CHÚA là Thiên Chúa của con,
xin đoái nhìn và thương đáp lại,
toả ánh sáng cho đôi mắt rạng ngời,
để con khỏi ngủ giấc ngàn thu;
để kẻ thù con không thể nói: "Ta đã thắng nó rồi,"
và đối thủ không được mừng vui vì thấy con gục ngã.
 Phần con đây, con tin cậy vào tình thương CHÚA,
được Ngài cứu độ, lòng con sẽ vui mừng.
Con sẽ hát bài ca dâng CHÚA, vì phúc lộc Ngài ban.
Thánh Vịnh 13

Ca tụng ĐỨC CHÚA, Đấng tạo thành vũ trụ và ban hành luật pháp
Trời xanh tường thuật vinh quang Thiên Chúa,
không trung loan báo việc tay Người làm.
Ngày qua mách bảo cho ngày tới,
đêm này kể lại với đêm kia.
Chẳng một lời một lẽ, chẳng nghe thấy âm thanh,
Huấn lệnh CHÚA hoàn toàn ngay thẳng, làm hoan hỷ cõi lòng.
Mệnh lệnh CHÚA xiết bao minh bạch, cho đôi mắt rạng ngời.
Lòng kính sợ CHÚA luôn trong trắng, tồn tại đến muôn đời.
Quyết định CHÚA phù hợp chân lý, hết thảy đều công minh,
Thánh Vịnh 19

Gặp đau khổ, người lành cầu cứu, và ĐỨC CHÚA đã nhậm lời
(Người ta cho là Giê-Su đã nhớ tới Thánh Vịnh này lúc bị đóng đinh trên cây giá chữ thập)
Lạy Chúa con thờ, muôn lạy Chúa,
Ngài nỡ lòng ruồng bỏ con sao?
Dù con thảm thiết kêu gào,
nhưng ơn cứu độ nơi nao xa vời!
Ngày kêu Chúa, không lời đáp ứng,
đêm van Ngài mà cũng chẳng yên.
Thánh Vịnh 22

Mục tử nhân hậu
(Thánh Vịnh này được coi là đặc sắc và ưa chuộng nhất mà nhiều người thuộc nằm lòng)
CHÚA là mục tử chăn dắt tôi, tôi chẳng thiếu thốn gì.
Trong đồng cỏ xanh tươi, Người cho tôi nằm nghỉ.
Người đưa tôi tới dòng nước trong lành
và bổ sức cho tôi.
Người dẫn tôi trên đường ngay nẻo chính
vì danh dự của Người.
Lạy Chúa, dầu qua lũng âm u
con sợ gì nguy khốn, vì có Chúa ở cùng.
Côn trượng Ngài bảo vệ, con vững dạ an tâm.
Chúa dọn sẵn cho con bữa tiệc ngay trước mặt quân thù.
Đầu con, Chúa xức đượm dầu thơm,
ly rượu con đầy tràn chan chứa.
 Lòng nhân hậu và tình thương CHÚA
ấp ủ tôi suốt cả cuộc đời,
và tôi được ở đền Người
những ngày tháng, những năm dài triền miên
Thánh Vịnh 23

Tin tưởng và cậy trông vào ĐỨC CHÚA khi gặp gian nguy
CHÚA là nguồn ánh sáng và ơn cứu độ của tôi,
tôi còn sợ người nào?
CHÚA là thành luỹ bảo vệ đời tôi,
tôi khiếp gì ai nữa?
Khi ác nhân xông vào, định nuốt sống thân tôi,
ai ngờ chính đối phương, chính những thù địch ấy,
lại lảo đảo té nhào.
Dù cả một đạo quân vây đánh, lòng tôi chẳng sợ gì.
Dù có phải lâm vào chiến trận, tôi vẫn cứ cậy tin.
Thánh Vịnh 27

Số phận người lành kẻ dữ
Dừng cơn phẫn nộ và chớ mãi nổi xung,
đừng nổi giận kẻo sinh ra tội lỗi,
vì bọn gian ác sẽ bị diệt trừ,
còn người trông đợi CHÚA, sẽ được đất hứa làm gia nghiệp.
 Ít lâu nữa ác nhân sẽ chẳng còn,
đến chỗ xưa cũng không tìm thấy hắn.
Còn kẻ nghèo hèn được đất hứa làm gia nghiệp
và vui hưởng cảnh an lạc chan hoà.
Thánh Vịnh 37

Quy hướng về Thiên Chúa và Đền Thánh
Như nai rừng mong mỏi tìm về suối nước trong,
hồn con cũng trông mong được gần Ngài, lạy Chúa.
Linh hồn con khao khát Chúa Trời, là Chúa Trời hằng sống.
Bao giờ con được đến vào bệ kiến Tôn Nhan?
Thánh Vịnh 42

Ca khúc tạ ơn
Cả trái đất, hãy tung hô Thiên Chúa,
đàn hát lên mừng Danh Thánh rạng ngời,
nào dâng lời ca tụng tôn vinh!
Hãy thưa cùng Thiên Chúa:
"Khủng khiếp thay, sự nghiệp của Ngài!
Trước thần lực uy hùng, địch thù khúm núm.
Toàn trái đất phải quỳ lạy tôn thờ,
và đàn ca mừng Chúa, đàn ca mừng Thánh Danh."
Thánh Vịnh 66

Ước mong về Đền Thánh
Lạy Chúa Tể càn khôn, cung điện Ngài xiết bao khả ái.
Mảnh hồn này khát khao mòn mỏi
mong tới được khuôn viên đền vàng.
Cả tấm thân con cùng là tấc dạ
những hướng lên Chúa Trời hằng sống mà hớn hở reo mừng.
Lạy Chúa Tể càn khôn là Đức Vua, là Thiên Chúa con thờ,
ngay chim sẻ còn tìm được mái ấm,
cánh nhạn kia cũng làm tổ đặt con
bên bàn thờ của Chúa!
 Phúc thay người ở trong thánh điện
họ luôn luôn được hát mừng Ngài.
Thánh Vịnh 84

Mời gọi vào đền thánh để ca ngợi, tạ ơn ĐỨC CHÚA
Hãy tung hô CHÚA, hỡi toàn thể địa cầu,
 phụng thờ CHÚA với niềm hoan hỷ,
vào trước thánh nhan Người giữa tiếng hò reo.
Hãy nhìn nhận CHÚA là Thượng Đế,
chính Người dựng nên ta, ta thuộc về Người,
ta là dân Người, là đoàn chiên Người dẫn dắt.
 Hãy vào cửa thánh điện cất tiếng tạ ơn,
tới khuôn viên đền vàng dâng lời ca ngợi,
tạ ơn Chúa và chúc tụng danh Người.
Thánh Vịnh 100

Trên bờ sông Ba-by-lon
(Thánh Vịnh này được phổ nhạc và là một hit, nhạc được ưa chuộng, Boney M Rivers of Babylon Lyrics HQ – YouTube, cuối những năm 1970)
Bờ sông Ba-by-lon, ta ra ngồi nức nở mà tưởng nhớ Xi-on;
trên những cành dương liễu, ta tạm gác cây đàn.
Bọn lính canh đòi ta hát xướng,
lũ cướp này mời gượng vui lên:
"Hát đi, hát thử đi xem
Xi-on nhạc thánh điệu quen một bài! "
Bài ca kính CHÚA TRỜI, làm sao ta hát nổi
nơi đất khách quê người?
 Giê-ru-sa-lem hỡi, lòng này nếu quên ngươi,
thì tay gảy đàn thành tê bại!
Lưỡi xướng ca sẽ dính với hàm,
nếu ta không hoài niệm, không còn lấy Giê-ru-sa-lem
làm niềm vui tuyệt đỉnh của tâm hồn.
Thánh Vịnh 137

Nếu không có thói quen cầu kinh như những người Công giáo hay Tin Lành, bạn có thể coi đây là kinh nhật tụng của mình, dù theo bất cứ đạo nào khác.

____________