Bapak nhìn mây...

 Minh Thần phiếm luận

Nghĩ tới tương lai Indonesia, người ta không thể không tự hỏi là có lẽ Bapak đã biết trước được. Đọc đoạn dưới đây trong hồi kí của Pak Haryono, người ta sẽ thấy không phải là có lẽ, mà là chắc chắn. Tác giả thuật lại chuyện Bapak kêu gọi con cái ra ngoài nhà nhìn mây.

Một buổi chiều nọ trong lúc đất nước bị quân Nhật chiếm đóng trong những năm đầu của thập niên 40, Bapak kêu gọi chúng tôi cùng nhau tới những bậc thang đằng sau nhà. Trong khi đang nhìn bầu trời, Bapak nói:

-Chúng ta hãy đọc lịch sử từ bầu trời.

Chúng tôi trông thấy những đám mây cuồn cuộn. Hình như gió đang thổi rất mạnh. Chợt nhiên các đám mây đều chia lìa nhau rồi phân tán. Điều xảy ra trông như một hoạt cảnh của những chiếc thuyền và tàu bè hình dáng khác nhau. Bapak nói:

-Những đám mây này cho thấy lịch sử hiện nay của chúng ta. Người Nhật đến trên những tàu bè của họ.

 Các đám mây tiếp tục trôi giạt, rồi biến thành những vòng mây nhỏ bé hơn. Chợt có một nhóm những đám mây lớn hơn, hình dáng tàu bè. Chúng tôi vẫn còn đang nhìn bầu trời. Đôi khi tôi có thể cảm thấy tim mình đập.

Tới một lúc nào đó các đám mây cùng nhau tụ tập, rồi chuyển động một cách rất chậm. Có một hình dáng mới, dần dần trở nên rõ ràng hơn, trông giống hình một người Java khổng lồ. Tôi gọi là một khổng lồ, bởi nó rất lớn, hầu như bao trùm cả bầu trời. Tôi gọi là người Java, bởi trông 'người đó' có một kiểu tóc với một 'búi tóc nhỏ' như kiểu của Jogyakarta.

 Bapak nói:

-Đây là lãnh tụ quốc gia của Indonesia.

Tôi kinh ngạc nhìn. Nhưng cái hình đó cũng phân tán đi mất. Bầu trời bắt đầu trở nên đen tối hơn, các đám mây dày đặc hơn. Bapak đem chúng tôi vào nhà.

Hôm sau, khoảng cùng một thời gian, tất cả chúng tôi lại tụ tập trên những bậc thang đằng sau nhà. Bầu trời lại đầy mây như hôm qua.

Chị Warnati, con gái của Ibu Sumari, tên chị sau này Bapak đổi thành Rochanawarti, cả gan hỏi Bapak:

-Bapak, hình dáng các đám mây luôn có một ý nghĩa?

Bapak đáp:

- Chính chúng ta cho những hình dáng đó một ý nghĩa. Chúng ta lấy mắt mình so đo sự hiểu biết đã có trong lòng cảm xúc mình với những vật bên ngoài.

Chúng tôi nhìn bầu trời một lần nữa. Bầu trời phía đông có hình một đầu người. Càng nhìn lâu, chúng tôi càng thấy rõ hơn; hình đó biến thành đầu của nữ hoàng Wilhelmina, tương tự những gì có trên đồng tiền hai Guilder rưỡi bằng bạc.

 Anh tôi, Haryadi, hỏi Bapak:

 -Pak, người Nhật sẽ bại trận?

Bapak không đáp, mà chỉ đưa tất cả chúng tôi vào nhà trở lại.

Hồi đó Nhật Bản vẫn còn chiếm ưu thế. Còn là một đứa bé rất ngưỡng mộ quân Nhật đã giải phóng chúng tôi khỏi chính sách thực dân của Hà Lan, tôi sửng sốt vì câu hỏi của Haryadi. Đêm hôm đó, Haryadi không ngớt thúc giục chị Warnati trả lời câu hỏi của mình. Haryadi và tôi đều tình nghi chị Warnati đã biết hay được Bapak cho biết về sự kết thúc sắp xảy ra của thế chiến. Cả hai chúng tôi đều thúc giục chị Warnati cho tới đêm khuya, nhưng chị không đáp trả câu hỏi của chúng tôi.

Theo những gì tôi còn nhớ được, lúc đó duy nhất Bapak có một 'trò chơi' với đám mây cho chúng tôi. Kể từ đó trở đi, Bapak không bao giờ còn bảo chúng đọc các đám mây nữa.