Đọc lại What is Subud của Edward Van Hien

 Minh Thần phiếm luận

Nói 'đọc lại' không có nghĩa là đã đọc rồi và đọc thêm một lần nữa, nhưng là tình cờ đọc một cuốn sách đã viết cách đây hơn nửa thế kỉ, mà nhận thấy giá trị của nó, như tìm thấy một báu vật luôn có mà mình không để ý tới.

Sách viết cùng thời với những tác phẩm về Subud của những nhân vật kì cựu và công thần khai quốc là Concerning Subud của John Bennett và The Path of Subud của Husain Rofe. Những ai đã đọc những tác phẩm đó không thể không phục học vấn uyên thâm của họ. Đặc biệt ông Bennett, mà theo Sharif Horthy là một 'bộ óc vĩ đại của thế kỉ 20.' Nhưng chính những kiến thức uyên bác của họ có thể làm cho người đọc không hiểu đúng được Subud.

Khác với những tác giả trên, What is Subud chỉ dựa trên lương tri và kinh nghiệm cá nhân, và tác giả cũng chỉ trong Subud được hai năm. Về những thuyết chứng tỏ những kiến thức uyên bác, tác giả viết: ''Nếu phải tin tưởng hay nghiên cứu những thuyết đó trước khi có thể tiếp cận Subud , thì Subud không thích hợp với tôi.''

Theo tác giả, một con đường tu tập lí tưởng phải gồm những điều kiện:

1. Con đường đó phải dễ theo với những ai muốn theo tập.
2. Những chỉ dẫn cho lối tu đó phải dễ hiểu với kẻ thất học cũng như có học, với kẻ ăn mày cũng như vua chúa.
3. Con đường đó phải đón tiếp mọi người thuộc mọi tôn giáo, nhưng theo tác giả, nhiều người tin điều (1) và (2) nhưng lại khó chấp nhận điều (3).

Cũng theo tác giả, chính lúc này là lúc chúng ta cần tới một đường lối tu tâm tích đức để chống cự lại thế giới vật chất, bởi hiện nay tuy khoa học và kĩ thuật đã tiến bộ nhiều, nhưng trong đáy lòng chúng ta đã không phát triển được là bao. Tác giả viết: ''Cung tên chỉ giết chết được một người, nhưng một trái bom nguyên tử tân tiến nhất có thể giết chết đến một triệu người. Attila và Thành Cát Tư Hãn trong những lúc huy hoàng nhất và trên con đường chính chiến của họ đã tàn sát hàng ngàn người, nhưng Hitler trong Thế Chiến Thứ Hai đã tiêu diệu hàng triệu người Do Thái.

Tác giả cũng không mong đợi gì ở các tôn giáo, đặc biệt Thiên Chúa giáo, đạo gốc mình. Mọi người đều mong ước cho Thiên Chúa giáo không còn bị phân hóa, nhưng tác giả tự hỏi: ''Còn với những kẻ thuộc những tôn giáo khác thì sao, linh hồn họ có được cứu rỗi hay không?'' Theo tác giả, cái thái độ đó chỉ bày tỏ một tinh thần trịch thượng, coi những kẻ không cùng đạo với mình chỉ là 'công dân hạng nhì.'

Đối với Hồi giáo tác giả viết: ''Kinh Koran chứa đầy sự chửi bới những kẻ vô đạo, những kẻ sẽ bị đốt chết, trong khi các tín đồ Hồi giáo được phè phỡn trên Thiên Đàng, nhưng với cá nhân tôi thì chỉ có sự kết luận này là bất cứ tôn giáo nào coi mình là con đường cứu rỗi độc nhất, thì điều này chắc chắc phải có gì đó sai lầm. Nhưng đó lại là điều mà các vị giáo chủ có vẻ như chưa lần nào từng thừa nhận.''

Tác giả gọi một đường lối tu tập cho mọi tôn giáo là 'bình chứa của người Thiên Chúa giáo, hũ lọ của người Hồi giáo, phích đựng của người Phật giáo, và ấm bình của những người không theo một đạo nào.''

Trong phần 'Câu Hỏi và Giải Đáp' tác giả nêu ra những đặc điểm của Subud:

• Subud không có bất cứ một giáo lý nào, bởi chính Bapak đã nhiều lần nói rằng mình đã miễn cưỡng phải 'giảng đạo', và mong rằng chúng ta nên quên đi hay đừng suy đoán những gì mình nói.
• Subud không tự cho mình là thế này thế nọ, nếu chính kẻ theo tập không có bất cứ một chứng nghiệm nào.
• Subud không đòi hỏi phải tin ở Thượng Đế. Chỉ có điều này là người theo tập nên tin là có một thần lực siêu đẳng, dù đó là Allah, Brahma hay Nguồn Đại Lực. Tác giả viết: ''Sự hấp dẫn của Subud đối với tôi có lẽ là điều chắc chắn này: Tôi không cần phải tin bất cứ những gì người ta nói về Subud, bởi cuối cùng tôi có thể kiểm chứng những trải nghiệm của mình là thật, hay không thật. 

Hiện nay hình như vẫn còn nhiều nhóm tuân theo chỉ thị trước đây của Bapak là trước lúc khai mở phải đọc cho hội viên mới nghe sự tuyên tín của Subud, rồi yêu cầu người đó đọc lại. Nhưng theo tác giả, Bapak đã đưa ra một khuôn mẫu (bản tuyên tín đọc trong lúc khai mở) bởi có những phụ tá cảm thấy dè dặt và hơi căng thẳng, không biết phải nói gì, trong khi những phụ tá khác thì coi ý muốn mình là đúng với những thuyết này thuyết nọ không thích hợp. Trong trường hợp mình tác giả đã tuỳ cơ ứng biến. Ông thuật lại những gì mình đã nói trong vụ khai mở cho khoảng 30 hội viên mới mà đều là người Hồi giáo.

''Như các bạn đã biết, Subud là viết tắt của 3 chữ Susila Budhi Dharma (Tác giả giải nghĩa mỗi chữ).

''Điều quan trọng luôn phải nhớ Subud là một lối sống, chứ không là một tôn giáo mới. Subud  không có giáo lý, tín điều, không cho mình là thế này thế nọ, và các bạn cũng không nên coi Subud y như vậy. Thực ra, các bạn nên tiếp tục theo những tập quán và lối hành đạo của tôn giáo mình. Với thời gian, các bạn có thể nhận thấy Subud làm cho những tín ngưỡng của mình trở nên vững chắc hơn.

''Xin các bạn hiểu cho điều này là tôi có mặt nơi đây chỉ để là một chứng nhân cho sự khai mở của các bạn.

''Bất cứ thần lực hay ân huệ nào xảy ra trong lúc khai mở đều do Thượng Đế, chứ không do cá nhân tôi.

''Khi tập latihan, điều nên làm là cởi bỏ đồng hồ, kính đeo mắt, và bất cứ vật nặng nề nào trong túi quần. Làm như vậy không có bất cứ lí do huyền bí nào, mà chỉ là cách để cho những vật đó không bị bể nát hay gây hại cho mình.

''Khi latihan bắt đầu, các bạn nên đứng thư thả, hai tay buông xuôi. Tốt nhất là nhắm mắt lại, để tối đa không phải chú ý tới những gì xảy ra quanh mình.

''Các bạn đừng nên suy nghĩ, và cũng đừng nên 'không suy nghĩ'. Thực tế, các bạn chẳng cần phải làm bất cứ gì, ngoài việc thư thả tiếp nhận bất cứ gì xảy ra cho mình.'' 

Tác giả cho biết là nhiều bạn bè mình đã hưởng được lợi ích của latihan: sức khoẻ họ trở nên khá hơn, bằng cách này hay cách khác, như trường hợp những bệnh ho lao, đái đường, lở loét dạ dày. Tác giả viết: ''Có lần, tôi hỏi bạn bè mình làm sao biết được sức khoẻ mình trở nên khá hơn một cách kì diệu là do tác động của Subud? Chỉ có câu trả lời đơn giản này là tất nhiên chúng ta không biết chắc được. Những trường hợp tôi biết mà được y khoa coi là bằng chứng thì không có là bao. Nhưng trong hầu hết những vụ lành bệnh mà tôi nhận thấy, thì đồng thời không phải chữa trị theo y khoa. Thế nên, chỉ có thể kết luận là với kẻ được lành bệnh và bạn bè mình, điều đó thật rõ rệt, tuy thiếu trọng lượng khoa học. Đối với phần đông chúng tôi thì như vậy không còn phải nghi ngờ gì nữa.'' Tác giả nhìn nhận điều này là ban đầu có nhiều người theo tập, nhưng cũng có nhiều người đã bỏ cuộc. Hầu hết những những người còn lại trong Subud là những ai đã theo tập vì mong được chữa lành bệnh, tuy đó không là cái đích chánh yếu của Subud! 

Một số bạn bè tác giả còn cho hay là họ đã dứt bỏ được những thói hư tật xấu thâm căn cố đế. Tác giả viết: 

''Trước đây họ là những kẻ nghiệu rượu nhưng hiện nay lại không thể uống một ly rượu mà không cảm thấy không có mùi vị gì, hoặc thấy ghê tởm. Bà xã tôi đã hoàn toàn bỏ hút thuốc mà không phải vận dụng ý chí. Một hôm nọ, bả chợt thấy điếu thuốc lá khiến mình nôn mửa. Một ngày sau đó, rồi một tuần và một tháng sau đó, bả thử hút lại, nhưng kết cuộc vẫn y như trước.

''Một anh bạn tôi là nhà báo mỗi ngày thường uống nửa chai whisky, nhưng hiện nay anh thấy thỉnh thoảng uống một hay hai ly bia là quá đủ rồi. Nhiều người khác thuật là họ hoàn toàn không thể đụng vào một chai rượu. Cũng có những người nói về sự thay đổi thói quen ăn uống, chẳng hạn như hoàn toàn không ăn thịt, hay không thể ăn thịt heo. Một anh bạn Hồi giáo nói với tôi anh bị trừng phạt với bệnh tật, khi anh cố ý ăn thịt heo (đều cấm kỵ trong Hồi giáo) nhưng lại chẳng hề gì nếu chỉ ăn ít thôi. Trước khi vào Subud anh ăn thịt heo thỏa thích mà không bị gì hết.''

Tác giả cho biết là với thời gian nhiều người đã phát huy được những khả năng siêu linh như tiên tri, trị bệnh, hay nghe được những âm thanh người khác không nghe thấy.

Về những năng khiếu đó tác giả cũng không quên nhắc nhở chúng ta phải đề cao cảnh giác: ''Do những năng khiếu đó mà nhiều người tin đó là dấu hiệu của sự tiến bộ tâm linh. Thường thường thì không là vậy. Pak Subuh thường nói rằng một vài khả năng đó có thể thuộc một cấp độ thấp kém. Thực ra, cái khuynh hướng coi là cứu cánh sự đạt được những khả năng đó rất có thể cản trở con đường tới sự phát triển cao siêu của tâm linh. Những năng khiếu đó có thể biến mất với những ai vào Subud mà trước đó đã có những cái đó. Có những người đạt được khả năng tiên tri hay trị bệnh thì thường lấy đó làm vui thú tới nỗi coi đó là điều phải đeo đuổi để cho bị mắc kẹt trong vết bùn tâm linh. Có những người có những năng khiếu lạ thường thì nghĩ rằng Subud chẳng có gì đặc biệt cho mình...Một khả năng đặc biệt nào đó, dù là tiên tri hay có thể viết nhạc như Beethoven và chơi nhạc như Paganini, thì như vậy không hẳn kẻ có khả năng đó có những đức tính một con người toàn thiện (hay một tính tình cao quý).

Phần cuối sách, tác giả trích một số những đoạn nói chuyện của Bapak để người đọc được dịp uống nước tại nguồn. Có một câu nói để đời của Bapak: ''Điều cần thiết là đừng quên con người và những nhu cầu của chính mình. Bởi có thể so sánh các bạn với một người mong muốn trở nên giàu có, nhưng lại thiếu vốn, thiếu tài sản, thiếu trang bị để khởi nghiệp, khiến sự mong muốn đó chỉ trong tưởng tượng. Thế nên, các bạn đừng quên điều đó để suy tính đường đi cho mình. ..khiến các bạn có thể làm tuỳ sức mạnh của chính mình. Trường hợp các bạn hiện nay, các bạn chưa đủ sức mạnh cần phải có.''